Ομαδική Ανάλυση είναι η μέθοδος της θεωρητικής και δι-επιστημονικής ερμηνείας και κατανόησης -με σαφέστατη θεραπευτική διάσταση- της αναπτυξιακής δυναμικής και των σχέσεων των ατόμων και της προσωπικότητάς τους, δια μέσω των ομάδων και των κοινωνικών σχηματισμών που αυτά ανήκουν. Συλλογικά ως μέλη ομάδων τα άτομα αποτελούν «το πρότυπο από το οποίο το καθένα, αφ’ εαυτού του, ξεχωριστά αποκλίνει.
Νόρμες
Οι κοινωνικοπολιτισμικές αξίες και οι νόρμες εξαρτώνται πάντα και επικυρώνονται από τη συγκεκριμένη κοινότητα, στην οποία τα μέλη της «σιωπηρά προσχωρούν». Συνεπώς τα άτομα υπόκεινται, κινητοποιούνται και κινητοποιούν συνειδητές κι ασυνείδητες συγκρούσεις εντός τους και εντός των ομάδων που αποτελούν μέλη -τουλάχιστον- από τη γέννησή τους.
Ψυχανάλυση
Η ψυχανάλυση μας επιτρέπει να κατανοούμε σε βάθος το άτομο μεμονωμένα, αξιοποιώντας την προσωπική του ιστορία και τις βιολογικές του δυνατότητες. Το άτομο, στη διάρκεια του βίου του, καθορίζεται εξίσου από τις διάφορες ομάδες στις οποίες θα «κληθεί» να υπάρξει. Άλλες περισσότερο και άλλες λιγότερο θεμελιώδεις: τον πολιτισμό του και την κουλτούρα του, το έθνος του, την οικογένειά του, τη φυλή του. Κατά συνέπεια, τα μεμονωμένα μέλη των ομάδων δεν αντιπροσωπεύουν μόνο τον εαυτό τους ή/και την οικογένεια καταγωγής τους. Αλλά επίσης και πάντοτε τις διάφορες κοινωνικοπολιτισμικές (υπο)ομάδες στις οποίες ανήκουν. Σε συνάρτηση με τη χωροχρονική συνιστώσα της ύπαρξης.
Ομαδική Ανάλυση
Η Ομαδική Ανάλυση επεκτείνει το εύρος και το πεδίο των συγκρουόμενων αναπαραστάσεων, συνειδητών κι ασυνείδητων. Αλλά κι αυτό των αναλυτικών παρεμβάσεων που μπορούν να εφαρμοστούν στις ομάδες από την κλασική ψυχαναλυτική ερμηνεία των (απωθημένων) «οικογενειοκεντρικών» νοημάτοδοτήσεων, μέχρι την αντιμετώπιση των κοινωνικών συγκρούσεων και των κοινωνικών τραυμάτων. Η «νόσος» αναδεικνύεται ως μια κοινωνική, διαπροσωπική διαδικασί. Η ψυχοκοινωνική ανάλυση της οποίας, έχει ιδιαίτερη αξία για να φέρει στο φως το κρυμμένο νόημα και τη σημασία με την οποία εμφανίζεται αυτή η ασθένεια.
Ομαδική Ανάλυση
Η Ομαδική Ανάλυση παρέχει κι ένα «θεραπευτικό εργαλείο» προσέγγισης των ασυνείδητων διεργασιών. Σε «προσωπικό» επίπεδο, με βάση την αρχική οικογενειακή ομάδα. Όσο και σε ασυνείδητο, «διαπροσωπικό» επίιπεδο σε αλληλεπίδραση με το κοινωνικό ασυνείδητο. Και σε κοινωνικό επίπεδο όπου βρίσκονται ασυνείδητες «ρίζες» πολλών ανθρώπινων συμπεριφορών, Foulkes, S.H.(1984).
«Η κουλτούρα και οι αξίες της κοινότητας στο αναπτυσσόμενο βρέφος από τον μεμονωμένο πατέρα και τη μητέρα του, όπως καθορίζονται από το συγκεκριμένο έθνος, την τάξη, τη θρησκεία και την περιοχή τους, μεταδίδονται λεκτικά και μη λεκτικά, ενστικτωδώς και συναισθηματικά 24 ώρες το 24ωρο»
Foulkes, S.H. (1975).
Ατόμο
Το άτομο δεν αποτελεί μόνο ένα «κομβικό σημείο» σε ένα δίκτυο σχέσεων κι επικοινωνίας. Αποτελεί «εκπρόσωπο των διαφόρων κοινωνικοπολιτισμικών ομάδων ανήκειν» (Rouchy, 1993). Έτσι η «ψυχή» υπάρχει σε αδιαίρετη ενότητα με τον κοινωνικό κόσμο. Στο μέτρο αυτό να είναι στενά συνδεδεμένα με αυτό που ο Elias (1939a, 1939b) και αργότερα ο Bourdieu (1982) περιέγραψαν ως «habitus».
Σύγκρουση
Η σύγκρουση κατά βάθος εντοπίζεται ανάμεσα στις ενστικτώδεις παρορμήσεις του ατόμου και στα πολιτισμικά ταμπού της ομάδας του. «Όμως οι ίδιες αυτές οι ενορμήσεις ή/και ένστικτα είναι «πολιτισμικά εξαρτημένα». Το μεμονωμένο άτομο εμφανίζεται ως «ένα θραύσμα που διαμορφώνεται δυναμικά από την ομάδα που πρώτα υπήρξε και μεγάλωσε».
Θραύσμα
Πιο συγκεκριμένα, το «θραύσμα» που διαμορφώνεται ταυτόχρονα από τη μεταβίβαση (transference) και την παράδοση (kultur) λειτουργεί από κοινού στη δυναμική και την προσωπική μήτρα (matrix). Το άτομο είναι περισσότερο απομονωμένο από την κοινωνία και περισσότερο προσηλωμένο στην αρχική του ομάδα, δηλαδή την οικογένεια.
Μέλη
Σύμφωνα με το «βασικό νόμο» ότι δηλαδή «Τα μέλη της ομάδας συλλογικά αποτελούν τον κανόνα από τον οποίο, ατομικά, αποκλίνουν», το άτομο δεν είναι παρά «μια παραλλαγή του κοινωνικού κανόνα». Τα άτομα ως μέλη ομάδας αποτελούν μια «μικρογραφική έκδοση» της κοινότητά τους. Η οποία καθορίζει τι είναι φυσιολογική, κοινωνικά αποδεκτή συμπεριφορά. Επομένως, αν και είναι σε μεγάλο βαθμό μέρος της ομάδας στην οποία ανήκει, κάθε άτομο σε μικρότερο βαθμό, αποκλίνει από το αφηρημένο μοντέλο, το πρότυπο δηλαδή, αυτής της «Νόρμας», Foulkes S.H. (1983)
Απόκλιση
Κατά συνέπεια, είναι «ακριβώς αυτή η απόκλιση που κάνει τα Άτομα, μοναδικά. Μιλώντας δομικά θα ήταν άσκοπο να μιλάμε για άτομα χωρίς να αναφερόμαστε στην κοινωνική νόρμα και αντίστροφα. Επιπλέον, καθώς το άτομο διαμορφώνεται με βάση τις αξίες και τις νόρμες της συγκεκριμένης κοινότητας στην οποία ανήκει η αναλυτική ομάδα διαθέτει εγγενή έλξη προς την κοινωνικά και βιολογικά καθιερωμένη νόρμα.
