Η σχετική απομόνωση, του ατόμου αποτελεί πρόβλημα της εποχής μας. Η ψυχική ασθένεια, ίσως σε αντίθεση με τις άλλες ασθένειες, έχει τις ρίζες βαθιά στη διαταραχή της ενσωμάτωσης στην κοινότητα. Στη διαταραχή της επικοινωνίας. Αυτή η σχετικά μοντέρνα ασθένεια, που τόσο συχνά εμφανίζεται στις βαθιές αμφιβολίες και στο φόβο απώλειας της ακεραιότητας και της ταυτότητας, αντικατοπτρίζεται στο θεωρητικό υπόβαθρο της Ομαδικής Ανάλυσης. Οποιαδήποτε αναφορά στη Δυναμική των Ομάδων, την Ομαδική Αναλυτική Ψυχοθεραπεία φέρνει το παράδοξο ίσως γεγονός ότι οι ομάδες αποτελούνται από απομονωμένα, αποξενωμένα άτομα που συναντιούνται για θεραπευτικό σκοπό, Ψυχοθεραπεία
Ομάδα
Η φύση η ίδια το λέει ξεκάθαρα. Το μεμονωμένο είναι ασήμαντο. Το μόνο που έχει σημασία είναι η επιβίωση της ομάδας, της κοινότητας. Οι σύγχρονες συνθήκες τείνουν επίσης να θεωρούν και να αντιμετωπίζουν το άτομο ως αναλώσιμο. Τα σχέδια γίνονται παραβλέποντας κυριολεκτικά εκατομμύρια ανθρωπίνων ζωών χωρίς δισταγμό. Δεν είναι παράδοξο ότι το σύγχρονο άτομο φοβάται την ομάδα – φοβάται για την ίδια του την ύπαρξη, φοβάται ότι η ταυτότητά του βυθίζεται και υποτάσσεται στην ομάδα. Το άτομο καταχωρείται, σχεδόν αβοήθητο, σαν ένα απλό σωματίδιο των κοινωνικών ομάδων και μαζών. Χωρίς αληθινή συντροφικότητα, σε σχέση με την εσωτερική ψυχική του ζωή.
Θεραπευτικές Ομάδες
Στις θεραπευτικές Ομάδες είναι παρούσες ορισμένες – συχνά σιωπηλές – προϋποθέσεις. Οι συμμετέχοντες ανήκουν όλοι στο ίδιο βιολογικό είδος. Το πολιτιστικό υπόβαθρό τους είναι παρόμοιο, που σημαίνει μεταξύ άλλων ότι υπάρχει «συμφωνία» ως προς το τί είναι επιθυμητή, φυσιολογική συμπεριφορά, τί είναι «άρρωστο», καλό, κακό και ούτω καθεξής. Ο ασθενής και ο συντονιστής μιλούν την ίδια γλώσσα, κυριολεκτικά αλλά και μεταφορικά. Αλλιώς δεν μπορεί να υπάρχει αποτελεσματική επικοινωνία μεταξύ τους. Ο ασθενής έχει λόγους, κίνητρα, ανάγκες προκειμένου να εκτεθεί στη θεραπευτική διαδικασία. Η ομάδα αποτελεί μια μέθοδο πρόσβασης σε ασυνείδητες διαδικασίες.
Ψυχοδυναμική Ψυχοθεραπεία
Αντιλαμβανόμαστε ότι μιλώντας για Ψυχοδυναμική Ψυχοθεραπεία και για Ομαδική Αναλυτική Ψυχοθεραπεία, η ψυχική σύγκρουση εσωτερική ή και εξωτερική που πιθανώς δημιουργεί και συμπτώματα, αποτελεί ένα είδος προαπαιτούμενου. Η σχέση που αναπτύσσεται βασισμένη σε ισχυρά συναισθήματα γίνεται αποδεκτή κι ανταποκρίνεται σε συγκεκριμένο τρόπο, εκφράζεται με μια συγκεκριμένη στάση και κατάσταση (τη θεραπευτική συνθήκη). Ο ψυχίατρος λαμβάνει υπόψη το σύνολο, κοινωνικό, σωματικό και ψυχικό, του ασθενούς παρόλο που σε πρώτο πλάνο διατηρούνται οι αιτιάσεις αυτού και μάλιστα με τον τρόπο που παρουσιάζονται από αυτόν.
Ψυχοδυναμική
Βέβαια αφήνουμε εκτός της θεώρησής μας την ψυχολογική σχέση μεταξύ ομάδων ή μεταξύ συγκεκριμένων ομάδων και της κοινότητας της οποίας αποτελούν μέρος. Μελετούμε και παρατηρούμε τις εσωτερικές ψυχολογικές διεργασίες, την ενδοψυχική πραγματικότητα, τους ενδοψυχικούς μηχανισμούς και την ψυχοδυναμική.
Προκατάληψη
Σε αυτό το σημείο μπορεί να αναδυθεί μια προκατάληψη βαθιά χαραγμένη και μάλλον λανθασμένη. Θεωρούμε και με σχετική βεβαιότητα, για διάφορους λόγους που δεν είναι της παρούσης, ότι οι ενδοψυχικές διαδικασίες αφορούν το άτομο, το νου, τον εγκέφαλο του ενός ατόμου. Φυσικά δεν υπάρχει κανείς που να πιστεύει ότι το άτομο δεν αποτελεί φορέα των ενδοψυχικών του διαδικασιών – Ψυχοδυναμική Ψυχοθεραπεία
Ορχήστρες
Όταν ακούμε μια ορχήστρα να αποδίδει ένα μουσικό κομμάτι, όλοι οι μεμονωμένοι ήχοι παράγονται κάθε ένας από ένα συγκεκριμένο άτομο με τη βοήθεια ενός συγκεκριμένου μουσικού οργάνου. Όμως αυτό που ακούμε είναι η μουσική της ορχήστρας, με τη συμμετοχή του μαέστρου. Είναι σχεδόν αδύνατο να ακούσουμε μόνο έναν καθαρό ήχο, ούτε καν μια απλή σύνοψη, ένα άθροισμα όλων των μεμονωμένων μουσικών κυμάτων που φτάνουν στα αυτιά μας. Προσλαμβάνουμε ένα τροποποιημένο, ήχο του κάθε οργάνου, ως μέρος του συνολικού ηχητικού αποτελέσματος όλης της ορχήστρας. Στην πραγματικότητα ακούμε την ορχήστρα.
Ομάδα
Με τον ίδιο τρόπο οι ψυχικές διεργασίες που εκφράζονται εντός της ομάδας εκπέμπονται και γίνονται αισθητές ως σύνολο. Με το άτομο να συντελεί καθοριστικά και ταυτόχρονα να ενσωματώνεται στο μουσική της Ομάδας του.
S.H.Foulkes, Group Analytic Psychotherapy, 1965
