Εμβόλιο
Το εμβόλιο ως φυσική επιλογή. Η επιβίωση του καταλληλότερου αποτελεί θέση, που συνήθως τη συνδέουμε με τη φυσική επιλογή και την εξέλιξη των ειδών του C.Darwin. Στη συνέχεια αποδίδουμε στη θέση αυτή την κατασκευή ότι η εξελικτική διαδικασία είναι το αποτέλεσμα του άμεσου και σκληρού ανταγωνισμού των οργανισμών για κάποιο αγαθό περιορισμένης επάρκειας. Συνεπώς οι οργανισμοί κι ο άνθρωπος παλεύουν για την τροφή τους ή για την αναπαραγωγή τους έτσι, ώστε ο καλύτερα προσαρμοσμένος στο περιβάλλον κερδίζει (R. Richards,1987).
Ωμή δύναμη
Αυτή είναι η ωμή δύναμη της φύσης, που τόσοι φιλόσοφοι και κοινωνικοί στοχαστές έχουν περιγράψει · αλλά δεν είναι κατ ‘ανάγκη το έργο της εξέλιξης (A.V.Buchanan,2009). Η φυσική επιλογή έχει ως αποτέλεσμα την επιβίωση και την αναπαραγωγή του επαρκέστερου ή του αρκετά καλού · όχι απαραίτητα του καλύτερου ή του πιο άγριου ή του πιο πλούσιου. Η ιδέα ότι η φύση είναι κτηνώδης και η ζωή είναι μικρή οφείλεται περισσότερο σε φιλοσόφους, όπως ο Thomas Hobbes κι ο Adam Smith, παρά στον Charles Darwin. Και μάλλον η άποψη αυτή αποτελεί μια σημαντική και ισχυρή πολιτιστική κατασκευή, που διαπερνά τον κοινωνικό μας ιστό.
Προσαρμοσμένο
Εάν κάτι είναι επαρκώς προσαρμοσμένο και «λειτουργεί καλά», συνήθως το αντιλαμβανόμαστε ώς ικανοποιητικά εξελιγμένο, για αυτόν το συγκεκριμένο σκοπό. Είναι σα να δεχόμαστε ότι η ζωή στη γη διέπεται από τάξη κι αλληλουχίες γεγονότων που εξασφαλίζουν μια ομαλή συνέχεια. Ή τουλάχιστον αυτό πρέπει να συμβαίνει. Όμως η ζωή στη γη και η εξέλιξή της είναι ακατάστατη · και τσαπατσούλικη · και πολύ συχνά τυχαία. Σε ορισμένες περιπτώσεις βλέπουμε εκπληκτικές, σχεδόν τέλειες σχέσεις μεταξύ οργανισμών ή ενός οργανισμού και του περιβάλλοντός του. Για παράδειγμα, οι σφήκες και τα σύκα που αλληλεπιδρούν κι εξαρτώνται για την επιβίωσή τους. Ωστόσο, στη συντριπτική πλειονότητα των περιπτώσεων η αντίληψη για την τέλεια συν-εξέλιξη είναι λανθασμένη. Διότι βασίζεται στη θέση ότι : εάν ένας οργανισμός έχει φθάσει στο παρόν εξελικτικό επίπεδο ακολουθώντας ένα «δρόμο», τότε ακολούθησε αυτό το «δρόμο» για κάποιον – άγνωστο κατά κανόνα- λόγο και σκοπό.
Εξέλιξη
Είναι σημαντικό να θεωρούμε την εξέλιξη ως μια συνεχή, ασταμάτητη διαδικασία. Δεν σχετίζεται με το ότι ο πιο όμορφος ή η πιο μοχθηρή ή ο πιο πονηρός κατακτά κάποιο βραβείο στο τέλος της μέρας. Η εξέλιξη δεν σταματάει όταν βρίσκουμε την τέλεια λύση. Για να μπορέσουμε επιτέλους να ξεκουραστούμε · ούτε η πορεία της έχει την κατεύθυνση του στόχου μας. Επίσης, πλευρές του εαυτού μας, ιστοί του σώματός μας, μέρη του εγκεφάλου μας, συναθροίσεις συναισθημάτων μας κι ομάδες σκέψεών μας που σχετίζονται κι εξυπηρετούν την εξέλιξή μας, δε σημαίνει ότι είναι πιο «σωστές». Ούτε ότι δικαιολογούν την ύπαρξή τους κι είναι πιο «φυσικές» σε σχέση με τις άλλες πλευρές μας.
Θεωρίες
Η εξέλιξη είναι ένα γεγονός, όσο κι αν προσπαθούμε να το χωρέσουμε σε μία ή περισσότερερες θεωρίες. Οι περισσότεροι με τον όρο «εξέλιξη» αναφερόμαστε στις θεωρητικές της πτυχές. Ανάλογα βέβαια με την προέλευση της σκέψης που πρεσβεύει ο καθένας μας. Μάλλον αποφεύγουμε να δούμε ότι η εξέλιξη είναι πρωτίστως γεγονός. Όλη η οργανική ζωή σε αυτόν τον πλανήτη αλλάζει με την πάροδο του χρόνου. Ίσως αυτή είναι η εξέλιξη: η αλλαγή στην πάροδο του χρόνου. Ανεξάρτητα από τις θεωρίες που κατασκευάζουμε για να ικανοποιήσουμε την ανάγκη μας για κατανόηση.
Γενιές
Οι διάφορες γενιές βρίσκονται, κατά την τρέχουσα περίοδο, μπροστά σε ένα γεγονός που θα θέσει τις βάσεις για την εξέλιξη της ζωής στον πλανήτη. Ανεξάρτητα από τη θεωρία που θα εξηγήσει καλύτερα την προέλευση του κορονοϊού, την εφεύρεση των mRNA εμβολίων, την οικονομική καταστροφή, την υγιειονομική κρίση, τις κοινωνικές και πολιτικές αλλαγές, θα λαμβάνουμε αποφάσεις που σχετίζονται με το γεγονός αυτό καθαυτό προσπαθώντας ο καθένας για τους λόγους του να αλλάξει.
Κατασκευές
Οι θεωρητικές κατασκευές προκύπτουν εκ των υστέρων. Κάποιες από αυτές θα φανούν χρήσιμες. Όμως η συντριπτική πλειοψηφία των θεωρητικών κατασκευών – στηριγμένων φυσικά σε αδιάσειστα για την εποχή πειραματικά κι επιστημονικά στοιχεία – θα είναι πραγματικά άχρηστες και σχεδόν όλες μετά από κάποια χρονική περίοδο θα αναθεωρηθούν υπό το βάρος των νέων στοιχείων που θα έχει φέρει η εξέλιξη. Σε ένα χρονικό σπιράλ κατά το οποίο, ως γεγονός θα προσπαθούμε αναδρομικά και διαχρονικά να επεξηγήσουμε.