Η ακρόαση -η ικανότητα να ακούμε- κάνει δυνατή την επικοινωνία· λειτουργεί καταλυτικά. Σχετίζεται με την επιθυμία μας για διασύνδεση. Είναι ένα είδος «συγχρονισμού» των εγκεφάλων. Ο ήχος και η φωνή είναι ο πιο αρχαίος, διαδεδομένος και ανθεκτικός τρόπος προσδιορισμού του χώρου μέσα στον οποίο τα ανθρώπινα όντα προβάλλουν την ατομική και συλλογική τους ταυτότητα. Βέβαια οι νέες τεχνολογίες επέτρεψαν την ευρεία διάχυση των πληροφοριών και μάλιστα σε τυποποιημένη μορφή πολύ πέρα από την εμβέλεια της ανθρώπινης φωνής. Η γνώση και η πληροφορία ήταν και είναι διαθέσιμη σε αυτούς που μπορούν να την αντιληφθούν, να την κατανοήσουν και να την αξιοποιήσουν ανάλογα. Έτσι πολλοί μπορούν να έχουν πρόσβαση στις ίδιες σκέψεις, απόψεις, εικόνες.
Προοπτικές
Δεν περιοριζόμαστε μόνο στη δική μας προσωπική εμπειρία και τις προοπτικές της. Δεν περιοριζόμαστε σε αυτά που ήδη γνωρίζουμε, ούτε χρειάζεται να συνεχίζουμε τη ζωή μας ανεπηρέαστοι κι αμετάβλητοι από τους άλλους. Ως κοινωνικά όντα επωφελούμαστε από την εμπειρία του άλλου. Η ικανότητα να βγαίνουμε από τη δική μας οπτική γωνία και η επίγνωση ότι υπάρχουν πραγματικότητες διαφορετικές από τη δική μας, είναι σημαντική για την ανθρώπινη ανάπτυξη. Η επικοινωνία, η συζήτηση, η ομιλία, η ακρόαση, η σιωπή δίνουν τέτοιες ευκαιρίες.
Ανοιχτός
Αυτός που ακούει είναι ουσιαστικά «ανοιχτός». Χωρίς αυτό το άνοιγμα του ενός προς τον άλλο δεν υπάρχει ανθρώπινη σχέση. Το «ανήκειν» υπονοεί την ικανότητα να μπορούμε να ακούμε τον άλλο. Η ακρόαση του άλλου αποτελεί ουσία της ίδιας της γλώσσας και της επικοινωνίας· δεν αποτελεί κατάκτηση και «περαιτέρω» εξέλιξη. Προσπαθούμε να εκφράσουμε με λέξεις ό,τι νιώθουμε ότι είναι ανέκφραστο ή μπλοκαρισμένο στον εσωτερικό μας κόσμο. Αλλά κι ό,τι πιστεύουμε ότι μας διαφεύγει ή απουσιάζει από τον πολιτισμό μας.
Ακοή
Είναι ευρέως διαδεδομένη η πεποίθηση είναι ότι στην ακοή συμμετέχει μόνο το αυτί. Ο εξωτερικός κόσμος διοχετεύεται απευθείας σε ένα δυϊστικό-καρτεσιανό εγκέφαλο και παρακάμπτει -κάπως- τη σύνδεση με το σώμα. Με αυτή την προσέγγιση αποκλείουμε το όλον της ύπαρξής μας από την πρόσβαση στον κόσμο.
«Το σώμα δεν βρίσκεται στον χώρο ή στον χρόνο.
Ενυπάρχει και στο χώρο και στο χρόνο».
Merleau-Ponty
Αν αφιερώναμε χρόνο να ακροαστούμε το δασύ και φλύαρο θόρυβο των φωνών κατά τα διαλείμματα των σχολικών μαθημάτων ή των συνεδρίων ή των διαδρόμων των δικαστηρίων θα μπορούσαμε ίσως να συνδεθούμε με την ανθρώπινη πρόθεση αναζήτησης συνασθηματικής διασύνδεσης. Τα συναισθήματά μας λειτουργούν ως ακουστικά φίλτρα. Πραγματικά υπάρχουν φορές που προκαλούν κώφωση, και άλλες που κάνουν την ακρόαση πολύ εύκολη. Η ικανότητα ακρόασης επηρεάζεται από τα συναισθήματά μας.
Επικοινωνία
Όταν η δυνατότητα της ακρόασης χάνεται, η επικοινωνία καταρρέει οι απόψεις και οι πληροφορίες διαστρεβλώνονται ή απλώς φυλακίζονται μέσα στα κεφάλια των ανθρώπων· οι παρερμηνείες πολλαπλασιάζονται, οι ορίζοντες περιορίζονται. Σε μια κοινωνία «κωφών» -κι όχι φυσικά επειδή οι ανθρωποι έχουν απωλέσει την αισθητηριακή αντίληψη της ακοής- ή σε μια «κωφή» κοινωνία, το ίδιο το κοινωνικό υφάδι, ο ευρύτερος κοινωνικός ιστός κουρελιάζεται. Είναι κομβικό εκείνο το σημείο στο οποίο ο ένας δεν «ακούει» τον άλλο. Η πλοκή των βιωμάτων μας που εξασφαλίζεται δια της όρασης και της δράσης χρωματίζεται από την μουσική επένδυσή τους. Πόσες φορές δεν έχουμες αναζητήσει το soundtrack εκείνης ή της άλλης ταινίας. Ακριβώς γιατί σε αυτό το soundtrack έχουν συμπυκνωθεί τα συναισθήματα που μας «γέννησε» η που μας επανέφερε η εμπειρία της ταινίας.
Ακρόαση
Η ακρόαση μας απομακρύνει από την επιφάνεια των δρομένων. Μας επιτρέπει την πρόσβαση στο βάθος της εμπειρίας, στην ψυχή του Άλλου. Στο προσωπικό παρελθόν του καθενός μας, ο ήχος και η ικανότητά μας να ερμηνεύουμε τις λεπτές έννοιές του, μας βοήθησαν – ή όχι- να διαχειριστούμε τα συναισθήματαμας και να συνδεθούμε με άλλους ανθρώπους. Το να γνωρίζουμε τον κόσμο μέσω της ακοής και της ακρόασης ήταν και είναι πάντα διαφορετικό και πιο ενδιαφέρον ίσως από το να γνωρίζουμε τον κόσμο μέσα από τα μάτια μας. Μας προσφέρει την καθηλωτική κατανόηση τόσο της υποκειμενικής όσο και της κοινωνικής διάστασης της ζωής μας.
