Η αίσθηση και το βίωμα της πραγματικότητας του Κόσμου έχουν κοντινή σχέση. Μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι τα συναισθήματα συνδέονται με τη μεταβαλλόμενη αίσθηση του ανήκειν μας στον κόσμο και την πραγματικότητα. Ταυτόχρονα θα μπορούσαμε να υποστηρίξουμε και το ακριβώς αντίθετο˙ ότι δεν έχουν καμία σχέση με την αίσθηση της πραγματικότητας. Δεν είναι απαραίτητο όταν οι καταστάσεις, «τα πράγματα», μας φαίνονται «κάπως διαφορετικά», να έχουμε βιώσει μια ρητή απώλεια ή αλλαγή στην αντίληψη της πραγματικότητας.
Εμπειρία
Η εμπειρία της «πραγματικότητας» είναι ταυτόχρονα εμπειρία που εξυπηρετεί έναν σκοπό, μια ανάγκη να ανήκουμε, συνυφασμένη με έναν κόσμο που προσφέρει δυνατότητες για δραστηριοποίηση. Η αίσθηση της πραγματικότητας δεν σημαίνει απαραίτητα δημιουργία, διατύπωση σκέψης. Αφορά έναν προσανατολισμό, μια περιρρέουσα ατμόσφαιρα, την υπόδειξη ενός μαγνητικού Βορρά.
Βίωμα
Όταν η σχετική αίσθηση του ανήκειν μεταβληθεί ή εκμηδενιστεί δεν ακολουθείται από το βίωμα του «εαυτού» ή του «κόσμου», αποσυνδεδεμένων μεταξύ τους. Όταν αισθανόμαστε ότι αυτός ο κόσμος δε μας θέλει ή ότι εμείς δε θέλουμε αυτόν τον κόσμο, είναι δύσκολο να αποσυρθούμε αποκλειστικά στον εαυτό ή τον κόσμο, αποκλείοντας πλευρές της ύπαρξής μας. Θα μας στερήσει την ανάγκη του «ανήκειν» και ίσως χειρότερα την ανάγκη του «μη-ανήκειν». Θα μας στερήσει την αίσθηση της ταυτότητας, την διαφοροποίηση του είμαι από το δεν-είμαι.
Ταυτότητα
Η ταυτότητά ενός κοινωνικού όντος καθορίζεται από την επαρκή επαφή και τη συνεχή συνδιαλλαγή μεταξύ του ανήκειν και μη-ανήκειν, του είμαι και δεν-είμαι. Η αίσθηση ότι ο εαυτός ως κομμάτι του κόσμου και ο κόσμος ως κομμάτι του εαυτού αλλάζει καλεί για αναπροσαρμογή τόσο του εαυτού όσο και του κόσμου. Για μεταμορφώσεις πλευρών του εαυτού και του κόσμου που μέχρι τώρα θεωρούσαμε δεδομένες. Πόσο μάλλον όταν το παραπάνω δεν αποτελεί αίσθηση, αλλά παγκόσμια «επιδημική πραγματικότητα».
Αίσθηση
Η αίσθηση της αντικειμενικής πραγματικότητας δεν μπορεί να περιγραφεί αξιόπιστα. Μπορεί όμως το ερώτημα του τι συνιστά σε προσωπικό επίπεδο αίσθηση της ύπαρξής μας ή της πραγματικότητας μας, να απαντηθεί σχετικά ξεκάθαρα. Μπορούμε να σκεφτούμε μια διατύπωση˙ «Πιστεύω ότι οι αριθμοί των διασωληνωμένων ανθρώπων αυξάνονται», όταν βιώνουμε μια συνθήκη που μας οδηγεί να ασχολούμαστε με το συγκεκριμένο θέμα. Κάποιος μπορεί να πιστεύει ότι δεν αυξάνονται ή ότι μάλλον αυξάνονται ή ότι κατά πάσα πιθανότητα αυξάνονται ή ότι κάποιοι είναι διασωληνωμένοι αλλά δεν γνωρίζω εάν είναι άνθρωποι ή ότι μειώνονται κ.ο.κ..
Ταυτότητα
Όμως προκειμένου να τοποθετηθούμε σε αυτό που πιστεύουμε ότι συμβαίνει, χρειάζεται να αποκτήσουμε μια αίσθηση του τί σημαίνει να ισχύει το ένα ή το άλλο. Είτε σε επίπεδο ατόμου, είτε σε επίπεδο ομάδας, είτε σε επίπεδο κοινωνικό. Τί σημαίνει για μένα, για εμάς, για τους άλλους και πώς τελικά αυτό μπορεί να αποδώσει ποιότητα ταυτότητας βάσει της αίσθησης της πραγματικότητας που τελικά μας ενώνει ή μας διαχωρίζει. Που ικανοποιεί της ανάγκη μας να ανήκουμε ή να μην ανήκουμε προς όφελος της ταυτότητας.
Εμπειρία
Ποια είναι λοιπόν αυτή η αίσθηση; Είναι αναπόσπαστο κομμάτι της εμπειρίας, παρά αποτέλεσμα αυτής. Συνήθως θεωρούμε δεδομένη την πραγματικότητα των καταστάσεων βάσει της εμπειρίας μας. Χωρίς απαραίτητα να βιώνουμε πρώτα κάτι και στη συνέχεια να κρίνουμε εάν είναι αληθινό ή όχι. Δεν κοιτάζω έξω πρώτα, για να δω εάν το αυτοκίνητό μου είναι εκεί για να σιγουρευτώ ότι είναι πραγματικά εκεί. «Υπάρχει ένα μεγάλο κομμάτι της πίστης που είναι εγγενές στην αντίληψη» (Husserl, 2001). Ίσως τελικά δε χρειάζεται τίποτε περισσότερο από τον αρχαϊκό ισχυρισμό ότι τα «πράγματα» είτε υπάρχουν, είτε όχι.
Πράξη
Όμως στην πράξη η κατάσταση είναι πολύ πιο ενδιαφέρουσα. Υπάρχουν κάθε είδους λεπτές παραλλαγές στο αίσθημα ότι ανήκουμε στον κόσμο, οι οποίες, ταυτόχρονα, αλλάζουν την αίσθηση της πραγματικότητας. Κατά την εξέταση αυτών, μπορούμε να αποκτήσουμε τουλάχιστον κάποια εικόνα για τη φαινομενολογική δομή της αίσθησης της πραγματικότητας. Η εμπειρία δεν είναι προθάλαμος σε ένα σύστημα πεποιθήσεων, το οποίο προσφέρει συγκεκριμένα περιεχόμενα, που μπορούν ή δε μπορούν να γίνουν αποδεκτά με τη μορφή πεποιθήσεων. Αλλά επιπλέον ενσωματώνει την υποφώσκουσα αίσθηση του ανήκειν (ή μη) σε έναν κόσμο μέσω του οποίου διαρθρώνονται όλες οι συγκεκριμένες εμπειρίες, πεποιθήσεις και σκέψεις. Οι οχλήσεις και αναταραχές αυτού του «Κόσμου» αναδιαμορφώνουν τους τρόπους της πίστης, την αίσθηση του τι είναι για κάτι που πρέπει να είναι ή όχι.
Βίωμα
Αποκτούμε μια αίσθηση ασφάλειας όταν το βίωμα του κόσμου που μας περιβάλει ομολογείται κοινώς και δημοσίως. Μας οδηγεί σε μια «μαζική αποξένωση», δελεαστική και καταπραϋντική (Heidegger, 1962).
