Μυστικά. Πορευόμενοι υποβαλλόμαστε συνεχώς σε «εξονυχιστικούς ελέγχους»· σταδιακά ανακαλύπτουμε τον εαυτό μας. Υπάρχουμε ταυτόχρονα ως μοναδικοί κι ακατάληπτοι· με το αποτύπωμα της συλλογικής μας ταυτότητας και της ατομικής, οικογενειακής, ομαδικής, κοινωνικής, πολιτισμικής εμπειρίας. Κι όσο θα στεκόμαστε εκτεθειμένοι – σ’όλες τις οπτικές γωνίες – «γυμνοί» και διάφανοι, θα υπάρχει μια πλευρά μας κρυμμένη. Υψηλής αυτοεκτίμησης και «ιερή». Ακατανόητη, ασύνδετη, αδύνατον να αποκαλυφθεί. Που επιθυμούμε διακαώς να μένει σιωπηλή και μυστική. Θα διατηρεί την ελπίδα αναγνώρισης κι απόδοσης της ανεκτίμητης μοναδικότητας και βάθους εαυτού.
Αποκάλυψη
Η αποκάλυψη ή η διατήρηση των μυστικών συντηρεί ταυτότητες κι όρια· παρέχει ασφάλεια. Η αποκάλυψη ή η διατήρηση των μυστικών απαιτεί μεταμορφώσεις, μας αλλάζει. Η σύνδεση και η ενσωμάτωση όπως ένας όρκος σιωπής οδηγεί σε αλλαγές που οδηγούν σε καταστροφικές ή μη μεταμορφώσεις. Είναι ίσως προϋπόθεση του ανθρώπινου βίου η καταστροφική αλλά και η αναζωογοννητική παρουσία των μυστικών. Η γέννηση, οι σεξουαλικές σχέσεις, ο θάνατος, το πένθος, η υπέρβαση του ατομικού περιβάλλονται συχνά από ειδικές προστατευτικές στάσεις ακόμα κι από τελετουργίες που συνδυάζουν μυστικότητα και διαφάνεια σε κατάλληλες αναλογίες.
Δικλείδα
Η διατήρηση ισορροπίας μεταξύ μυστικών και διαφάνειας λειτουργεί ως δικλείδα ασφαλείας. Επιτρέπει μερικό έλεγχο της ιδιωτικότητας του βίου και της ανθρώπινης επαφής. Είναι δύσκολο να παραμένουμε κρυμμένοι και περιχαρακωμένοι χωρίς να αισθανόμαστε την ανάλογη πίεση της πιθανότητας αποκάλυψης. Η επιθυμία να εκμυστηρευτούμε, να αποφορτιστούμε, να νιώσουμε μεγαλύτερη οικειότητα έρχεται σε σύγκρουση με την επιθυμία να κρατάμε μυστικά και να αντλούμε δύναμη και προστασία από τη διατήρησή τους – υποτασσόμενοι κατά κάποιο τρόπο στις δυνάμεις αυτοσυντήρησης που κινδυνολογούν περί προδοσίας του εαυτού.
Εξομολογήσεις
Οι αποκάλυψεις ή εξομολόγησεις μυστικών ανά τους αιώνες σκηνοθετούν οικείες και έντονα φορτισμένες συγκρουσιακές καταστάσεις. Έχουν θέσει σε κίνηση ισχυρές εντάσεις μεταξύ απόκρυψης και αποκάλυψης και περίπλοκες κινήσεις κατάδειξης και απομάκρυνσης από τον Εαυτό. Έχοντας σκοπό να μειώσουν το ψέμα και την αυταπάτη και να αποφορτήσουν, αφήνουν ελάχιστο χώρο για διακριτικότητα. Ταυτόχρονα οδηγούν στη θεραπεία και στη συμφιλίωση.
Μυστικά
Τα μυστικά μας «δένουν» μεταξύ μας. Τα μυστικά μας κρατούν σε απόσταση. Προστατεύοντας τα μυστικά συνδεόμαστε, κρατώντας μυστικά απομακρυνόμαστε. Κάνουν τη ζωή πιο περίπλοκη. Ο Άλλος πάντα λαμβάνεται υπόψη όταν μιλάμε για μυστικά. Κάτι κρύβουμε, κάτι μένει κρυφό, δεν εμφανίζεται· ακόμα κι όταν ο άλλος είναι μια εσωτερική ψυχική συνθήκη. Δεν επικοινωνούμε συνεχώς ως «όλον» μεταξύ μας. Επικοινωνούμε επίσης και χωρίς να το ξέρουμε, μέσω ασυνείδητων διαπροσωπικών διαδικασιών και μας διαποτίζουν.
Ανείπωτο
Το συνειδητά ανείπωτο μπορεί να αντιπροσωπεύει μια πράξη κυριαρχίας ή ελέγχου επί του άλλου, αφήνοντας ένα απρόσιτο προπύργιο. Μένοντας αδιαφανείς και ψυχικά «θαμποί» κατακτούμε μια μάλλον εφήμερη κι εύθραυστη παρηγοριά. Αλλά τα μυστικά τείνουν να αντηχούν στις παρυφές των συνδιαλέξεών μας. Ωριμάζοντας συνειδητοποιούμε ότι η πλήρης οικειότητα, η πλήρης γνώση και δύναμη μάλλον δεν μπορεί να επιτευχθεί. Ωστόσο η προσωπική ανέλιξη, η ικανοποιητική εγγύτητα ακόμη και η υπέρβαση εαυτού μπορεί να συμβεί. Η ικανότητα απομόνωσης και συλλογισμού είναι «ωρίμανση»· δυνατότητα εμπειρίας του άγνωστου και του «μερικού» βιώματος. Αλλάγη της εστίασης και της προοπτικής ώστε να αναδύονται νέες πτυχές μας, ενώ -παράλληλα- άλλες, να οδεύουν στο μεταίχμιο, στο μυστηριώδες και στο κρυμμένο.
Συμβιβασμός
Είναι συμβιβασμός των δυνάμεων της αναζήτησης και της απόκρυψης, της διατήρησης του ισοζυγίου της ελευθερίας και της ικανοποιήσης, όντες σε επίγνωση των «κινδύνων» τους. Είναι η αναγνώριση της διαισθητικής ικανότητας να διακρίνουμε τί είναι παρεμβατικό και βλαβερό· της διακριτικότητας. Μια επίκτητη ικανότητα πλοήγησης μέσα και μεταξύ των κόσμων της προσωπικής και κοινής εμπειρίας, αντιμετωπίζοντας τα ηθικά ερωτήματα σχετικά με το τι είναι δίκαιο ή άδικο, αληθινό ή παραπλανητικό, χρήσιμο ή επιβλαβές. Αδιανόητη χωρίς την επίγνωση των ανθρώπινων ορίων, η διακριτικότητα απαιτεί μια αίσθηση για το πότε πρέπει να συγκρατηθούμε για να μη «ματώσουμε» και για το πότε να απλώσουμε το χέρι.
Cite this page as: Καραμανάβης Γ. Δημήτριος “Μυστικά” in psychiatrylarisa, 16.10.2022, https://psychiatrylarisa.gr/μυστικά/
