Καταθλίψεις
Ποτέ δύο άνθρωποι δεν είχαν την ίδια κατάθλιψη. Οι καταθλίψεις είναι πάντα μοναδικές. Μπορεί να μοιράζονται τις ίδιες αρχές. Η κάθε μια τους όμως βασίζεται σε ένα μοναδικό, πολύπλοκο μοτίβο για τον καθένα μας. Παρόλο που οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας έχουν την τάση να τις ομαδοποιούν σε «ατέλειωτες» ταξινομήσεις. Ως μονοπολικές, διπολικές, οξείες, αντιδραστικές, μετατραυματικές, ενδογενείς, υποτροπιάζουσες κ.τ.λ. Επίσης μπορεί η ποιότητά τους να σχετίζεται με το φύλο, την ηλικία, καθώς και με πολιτισμικά στοιχεία.
Ανελαστικά ερωτήματα
Όλα αυτά εγείρουν ένα θεμελιώδες διαπόρημα. Καθορίζονται άραγε τα διακριτά τους στοιχεία από βιολογικές διαφοροποιήσεις – μεταξύ των ανδρών και των γυναικών, μεταξύ νέων και ηλικιωμένων, μεταξύ Ευρωπαίων και Ασιατών, μεταξύ ομόφυλων και ετερόφυλων – ή μήπως από κοινωνιολογικές διαφορές και προσδοκίες που επιβάλλονται από πληθυσμιακές και ταξικές αντιπροσωπεύσεις.
Μάλλον και οι δύο απαντήσεις είναι σωστές. Τα ανελαστικά ερωτήματα που εγείρει η κατάθλιψη δεν είναι δυνατόν να απαντηθούν με μονολιθικές και ανελαστικές απαντήσεις. Η κατάθλιψη χρειάζεται να ερμηνεύεται μέσα στο πλαίσιο που προκύπτουν και παίρνουν μορφή.
Γυναικείος πληθυσμός
Προσπαθώντας να προσεγγίσουμε το υψηλό ποσοστό της κατάθλιψης στο γυναικείο πληθυσμό φαίνεται ότι η βιολογική παράμετρος δεν είναι δυνατό να το εξηγήσει. Βέβαια δεν είναι δυνατό να παραβλέψουμε τις βιολογικές διαφορές μεταξύ ανδρών και γυναικών. Υπάρχουν όμως κοινωνικές παράμετροι που σχετίζονται με την εξουσία και την ισχύ και διαφοροποιούν αυτούς τους δύο πληθυσμούς.
Ένας από τους λόγους που οι γυναίκες βιώνουν την κατάθλιψη πιο συχνά έχει να κάνει με τα δικαιώματα τους σε κοινωνικό, πολιτισμικό και οικογενειακό επίπεδο. Επίσης στατιστικά φαίνεται ότι η κατάθλιψη της λοχείας παρουσιάζει σημαντικά χαμηλότερη εμφάνιση σε γυναίκες των οποίων οι σύζυγοι αναλαμβάνουν πιο ενεργό ρόλο στη φροντίδα των παιδιών και του σπιτιού.
Ο κόσμος μάλλον ανδροκρατείται, γεγονός που κάνει την κατάσταση πιο δύσκολη για τις γυναίκες. Οι γυναίκες λόγω σωματικής κατατομής δυσκολότερα υπερασπίζονται τον εαυτό τους, είναι πιθανότερο εργασιακά να αμείβονται λιγότερο, είναι πιθανότερο να πέσουν θύματα κακοποίησης ή κακομεταχείρισης, να χάσουν την κοινωνική του θέση λόγω της ηλικίας τους.
Γυναίκες και Άνδρες
Πολλοί υποστηρίζουν ότι οι γυναίκες βιώνουν κατάθλιψη διότι δεν επαρκούν τα πεδία αυτονομίας και προσωπικής τους καταξίωσης. Εξαρτούν την αυτοεκτίμησή τους κυρίως από την καταξίωση στα οικιακά δρώμενα. Δε θα ήταν λάθος όμως να λέγαμε ότι δεν είναι τόσο η ανεπάρκεια καταξίωσης αλλά η υποχρέωση του να βρίσκονται ταυτόχρονα σε δύο στίβους – της εργασίας και του «σπιτιού».
Φέρνοντας το θέμα στην αντρική κατάθλιψη η βιβλιογραφία μάλλον έχει λιγότερα να προσφέρει. Πολλοί άνδρες σε κατάθλιψη δεν προσεγγίζονται θεραπευτικά, αφού τείνουν να διαχειρίζονται τα συναισθήματα τους όχι τόσο στη σιωπή της επαφής με τη μελαγχολία, αλλά στη βαβούρα της βίας και του θυμού, του εθισμού σε ουσίες ή στην εργασία.
