Επαφή. Στις πρώτες μας συναντήσεις αποφεύγουμε τα αγγίγματα -πέραν αυτών της παλάμης. Μπορούμε να κοιταχτούμε, να ακουστούμε, να αναγνωρίσουμε καλοσύνη, εχθρότητα, ζεστασιά, ψυχρότητα. Το άγγιγμα -όμως- κερδίζεται. Χρειάζεται συναίνεση και συνηθέστερα προκύπτει με τη διαμόρφωση σχέσης, εκεί που ρόλο έχουν οι αγκαλιές, τα χάδια ή άλλες δερματικές επαφές. Το δέρμα δεν είναι παράθυρο -όπως η όραση, η ακοή, η γεύση- αλλά πόρτα και σημείο εισόδου.
Ιδιότητα
Το είδος κι ο βαθμός της δερματικής επαφής είναι ιδιότητα του είδους και της ποιότητας της σχέσης που προσπαθούμε να διαμορφώσουμε. Αυτό συνεπάγεται ένα είδος «αδειοδότησης». Το άγγιγμα έρχεται ως συνάφεια της εξοικείωσης και των εκλεπτυσμένων συναισθημάτων. Γίνεται μορφή αλληλεπίδρασης. Η δυνατότητα οικειότητας στη σωματική επαφή εξηγεί γιατί χρειαζόμαστε «άδεια» για να αγγίξουμε. Όχι όμως και για να κοιτάξουμε ή να ακούσουμε τον άλλο.
Πρόσβαση
Δεν παραχωρούμε πρόσβαση στα αυτιά, στα μάτια ή στη μύτη του άλλου, για να επεκτείνουμε και να επαναπροσδιορίσουμε τη σχέση μαζί του. Η γνωριμία μέσω της αφής εισάγει στην άμεση και συχνά συναρπαστική εμπειρία του Άλλου. Η ακρόαση, η θέαση, η όσφρηση επιτρέπουν να δούμε τον άλλο από ένα «παράθυρο». Η επαφή και το άγγιγμα του δέρματος παρέχει αδιαμεσολάβητη και συγκεκριμένη εμπειρία του άλλου.
Δέρμα
Το δέρμα είναι καθρέφτης διπλής όψης. Ένας αρχέγονος καθρέφτης -που περιβάλλει το ωάριο- διαχωρίζεται «καταπίνοντας» τον εαυτό του. Για να επανεμφανιστεί στη συνέχεια στην άλλη πλευρά της αρχικής διαίρεσης. Το δέρμα -μέσω αυτής της εκ των ένδο διαίρεσης του αρχικού κυττάρου/ζυγωτού- οδηγεί και διεγείρει σε μια ατελείωτη εναλλαγή εικόνων του «εντός» και του «εκτός». Ένας καθρέφτης αμφίπλευρα διαπερατός σε αισθήσεις, βιώματα, επαφές, αγγίγματα.
“Πόρτα”
Καθρεφτίζει και καθρεφτίζεται όλο το εύρος των βιωμάτων μας. Αφήνουν τα εντυπώματά τους οι θλίψεις, βρίσκει το βάθος της η ομορφιά, αναβλύζουν συναισθήματα. Είναι η «πόρτα» που εισάγει στον Άλλο. Αντανακλά την εγγύτητα της σχέσης, την εγγραφή της στη μνήμη και την αδιάλειπτη παρουσία της στο σπειροειδές του χρόνου. Η επιπόλαιη κι επιφανειακή σωματική επαφή των «ξένων», γίνεται σωματική σχέση ζωντανή, συχνή κι έντονη, καθώς αυτή εμπλουτίζεται συναισθηματικά.
Αφή
Η αφή είναι η πιο πρωτόγονη και η πιο επιτακτική αίσθηση. Το δέρμα μάς διαχωρίζει από τον Κόσμο. Ως το μέρος του σώματος που έρχεται σε επαφή με κάτι που δεν είναι δικό του -δεν είναι το ίδιο. Φυλακίζει, αλλά δίνει και σχήμα. Προσδιορίζει το μέσα και το έξω. Η επαφή και το άγγιγμα δημιουργεί σχέσεις εξάρτησης. Μας «ανοίγει», μας εκθέτει, μας κάνει ευάλωτους σε τραυματισμούς και στην «απτικότητα» των σχέσεων. Δύσκολα δραπετεύουμε από τον «ιστό» της αφής. Από το πεπερασμένο και περιορισμένο εντός του δέρματος σώμα που διαπλέκεται με τα επίσης πεπερασμένα σώματα των άλλων.
Άγγιγμα
Το άγγιγμα διαμοιράζεται και παρέχει πρόσβαση. Η απτικότητα αποτελεί τρόπο πρόσβασης. Παροχή πρόσβασης στο σώμα και στα συναισθήματα. Η έννοια «είμαι σε επαφή» λαμβάνει διάσταση ψυχοσωματική και μάλλον περιλαμβάνει αποκάλυψη προσδοκιών, προβλημάτων, σχέσεων, διαχωρισμών, συνδέσεων και σχηματισμών που άπτονται της κουλτούρας και του πολιτισμού. Η «επαφή» περιλαμβάνει την απτικότητα, έναν τρόπο να μπορούμε να νιώθουμε τους άλλους. Έναν τρόπο που ο ένας επιτρέπει στον άλλο. Η επαφή -όπως και στο διάσημο έργο του Rodin– γίνεται σημείο αναφοράς ρομαντικών σκέψεων, μαγνήτης του σωματικού πάθους κι ανταποδοτική εμπειρία.
Cite this page as: Καραμανάβης Γ. Δημήτριος «Επαφή» in psychiatrylarisa, 26.02.2023, https://psychiatrylarisa.gr/επαφή/
