Φωτεινοί Σηματοδότες

Φωτεινοί Σηματοδότες

 

Κόκκινο φως

Οι πρώτοι φωτεινοί σηματοδότες τοποθετήθηκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η παραδοσιακή ευγένεια και παραχώρηση προτεραιότητας μεταξύ οδηγών ποδηλάτων, αμαξών και αυτοκινήτων αντικαταστάθηκε από κόκκινα φώτα. Σκοπός ήταν να προληφθούν τα ατυχήματα επιβάλλοντας ένα σχετικά μεθοδευμένο σχέδιο συντονισμού. Σταδιακά, λόγω της αύξησης του αριθμού των οχημάτων αλλά και των νέων επιστημονικών και γραφειοκρατικών δεικτών αποδοτικότητας και παραγωγικότητας, οι επικρατούσες μέχρι τότε μορφές συνεργασίας έδωσαν τη θέση τους στο νέο, τεχνολογικά  καθορισμένο σύνολο κανόνων. Η ανθρώπινη κριτική ικανότητα εναποτέθηκε στους φωτεινούς σηματοδότες. Γνώριζαν πότε να σταματούν, όμως τώρα πια τους υπαγορευόταν το πότε θα σταματούν.

Shared Space

Το 2003 ένας Ολλανδός Συγκοινωνιακός Μηχανικός πρότεινε την απομάκρυνση των φωτεινών σηματοδοτών. Προς όφελος αυτού που αποκάλεσε «shared space»(κοινόχρηστο  χώρο). Ξεκίνησε με την παρατήρηση ότι όταν μια διακοπή ρεύματος έπαυε τα φανάρια, το αποτέλεσμα ήταν βελτιωμένη ροή οχημάτων και όχι κυκλοφοριακή συμφόρηση. Ως πείραμα, αντικατέστησε τους φωτεινούς σηματοδότες της πιο πολυσύχναστης διασταύρωσης στην πόλη του, της τάξης των 22.000 αυτοκίνητων την ημέρα, με μια κυκλική πορεία, ένα επίσης κυκλικό ποδηλατόδρομο και αντίστοιχο πεζοδρόμιο. Δύο χρόνια μετά την απομάκρυνση του σηματοδότη, ο αριθμός των τροχαίων ατυχημάτων μειώθηκε σε μόλις δύο. Σε σύγκριση με τα τριάντα έξι ατυχήματα κατά τα τέσσερα προηγούμενα έτη.

Επίσης η κυκλοφορία μέσω της κυκλικής πορείας γινόταν πιο γρήγορη. Καθώς όλοι οι οδηγοί γνώριζαν ότι πρέπει να είναι προσεκτικοί και να χρησιμοποιούν την κοινή λογική τους, ενώ τα μποτιλιαρίσματα και τα ξεσπάσματα θυμού των οδηγών που σχετίζονται με αυτά, είχαν σχεδόν εξαφανιστεί. Η υπερβολική σήμανση είχε «πάρει» το βλέμμα των οδηγών από το δρόμο και στην πραγματικότητα συνέβαλε στη δημιουργία πιο επικίνδυνων κόμβων.

Kανόνες

Oι άνθρωποι αναμφισβήτητα αμφισβητούμε τους κανόνες. Αναρωτιόμαστε τί είναι κανόνας, αλλά και τί σημαίνει να ακολουθούμε τον κανόνα. Αναρωτιόμαστε τί είναι  η ηθική και γιατί οι ηθικές υποχρεώσεις έχουν σημασία. Η σχέση του ανθρώπου με τους κανόνες και τους νόμους είναι πάντα επίκαιρη. Βρισκόμαστε πάντα στον πειρασμό να αναρωτηθούμε « Ο άνθρωπος ακολουθεί τους Νόμους – ή οι Νόμοι τον ακολουθούν;». Αποτελεί πρόβλημα και προσωπικό και κοινωνικό το πού θα τραβήξουμε τη διαχωριστική γραμμή, τί είδους γραμμή θα είναι αυτή και ποιόν θα εξουσιοδοτήσουμε για να την χαράξει. Π.χ Η ανθρωποκτονία απαγορεύεται αλλά κάποιες φορές επιτρέπεται. Τα βασανιστήρια απαγορεύονται, αλλά σε κάποιους ανθρώπους επιτρέπονται. Το σεξ δεν απαγορεύεται, αλλά ορισμένα είδη σεξουαλικής δραστηριότητας με ορισμένους ανθρώπους απαγορεύονται. Και ούτω καθεξής.

Aπαγορευμένο

Όταν στρέφουμε την προσοχή μας στην τήρηση των κανόνων πιθανώς  να γινόμαστε απρόσεκτοι κάπου αλλού. Όταν όμως πρόκειται για το απαγορευμένο, δεν επιτρέπεται να είμαστε απρόσεκτοι. Πρέπει να είμαστε απόλυτα σταθεροί και στα πλαίσια του νόμου. Το απαγορευμένο έχει οριστεί, είναι πάντα ήδη καθορισμένο. Είτε συνειδητά είτε ασυνείδητα είναι γνωστό. Ενσωμάτωση και προσαρμογή σημαίνει να ζούμε σα να γνωρίζουμε τι απαγορεύεται. Άλλωστε τί είδους ροή οργανώνει το κόκκινο φανάρι; Ποια καταστροφή αποτρέπει η παρουσία του; Η βασική τρέχουσα λειτουργία της κοινωνίας ήταν πάντα να κωδικοποιεί τις ροές της επιθυμίας, να τις εγγράφει, να τις καταγράφει, να φροντίζει ώστε να μην υπάρχει ροή επιθυμίας που δεν είναι επαρκώς καταπιεσμένη, διοχετευμένη, ρυθμισμένη (Deleuze and Guattari, 1972).

Η επαναδιαπραγμάτευση των απαγορευμένων επιθυμιών και των κανόνων που τις καθιστούν απαγορευμένες θα πρέπει να αποτελεί επιδίωξη σε εσωτερικό και προσωπικό, αλλά και σε κοινωνικό επίπεδο. Όπως και στο πείραμα του Ολλανδού μηχανικού ο νόμος μπορεί να λάβει τέτοια μορφή ώστε να επιτρέπει στον άνθρωπο να αναλαμβάνει την ευθύνη της πράξης του. Η προσοχή του να μην είναι στραμμένη στην απαγόρευση του κόκκινου σηματοδότη, αλλά στην επικοινωνία και στη διασύνδεση της  εσωτερικής του επιθυμίας με την επιθυμία του Άλλου, σε μια διευκολυντική για το συνεργάζεσθαι και το σχετίζεσθαι πορεία.

Απάντηση

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.