Αγάπη
Θα υπήρχε άραγε Μουσική χωρίς Πάθος, χωρίς Πόθο κι Επιθυμία; Στην προέκταση του Έρωτα, μπορεί να υφίσταται η Αγάπη. Παραμένει όμως η προβληματική του ορισμού. Έπρεπε να εφεύρουμε την Ποίηση για να τη νοηματοδοτήσουμε. Οι πιο διεισδυτικές απόψεις σχετικά με αυτό το πολύ ανθρώπινο φαινόμενο, την Αγάπη, δεν έχουν γραφτεί από επιστήμονες. Αλλά από τις Τέχνες, το πεδίο πέρα από την επιστήμη. Θα υπήρχε μουσική χωρίς πάθος;
Η Αγάπη, με τη σύγχρονη θεώρησή της, είναι πολύ πρόσφατο φαινόμενο και έχει μάλλον έναν γεωγραφικό περιορισμό. Μας είναι γνωστή από την οπτική της αποκλειστικής σχέσης μεταξύ ενός άνδρα και μιας γυναίκας. Η αποκλειστική προοπτική αφορά σε ένα άτομο που σε γενικές γραμμές σημαίνει τα πάντα για ένα άλλο άτομο. Και το αντίστροφο. Μια σχέση που φέρνει συνήθως τα παιδιά που παίρνουν στη συνέχεια τη θέση τους μέσα στη σχέση. Αυτό είναι ευρέως γνωστό ως «πυρηνική οικογένεια». Η αλαζονεία του Δυτικού πολιτισμού μας είναι τέτοια που φανταζόμαστε για πολύ καιρό ότι αυτή είναι η μόνη αληθινή μορφή Αγάπης, που πάντα υπήρχε και θα συνεχίσει να υπάρχει. Ιστορικά, όμως, αυτή η θεώρηση είναι σχετικά πρόσφατη και περιορίζεται σε ορισμένες πληθυσμιακές ομάδες.
Γάμοι και Σχέσεις
Πριν από την εποχή μας υπήρχαν επίσης γάμοι και ερωτικές σχέσεις. Είναι αλήθεια, αλλά όχι με τη σύγχρονη έννοια. Ο γάμος ήταν και είναι μάλλον κατά κύριο λόγο οικονομικό θέμα, επικεντρωμένο στην κατανομή της περιουσίας και στην κληρονομιά. Ίσως είναι ο λόγος που ο γάμος συμβαδίζει με τις κοινωνικές τάξεις που διαθέτουν περιουσία και ιδιοκτησία, με τους «έχοντες και τους κατέχοντες». Οι μη-έχοντες δεν τον χρειάζονται. Ο γάμος στο πρώτο μισό του εικοστού αιώνα ήταν μια συμπαραγωγή του Χόλιγουντ και της θρησκείας, που έχει όμως υποστεί σημαντικές αλλαγές, αν και η οικονομική βάση του εξακολουθεί να επιβιώνει. Γεγονός που εκφράζεται απόλυτα στην τρέχουσα πραγματικότητα των «συμφώνων συμβίωσης», τα οποία δεν είναι παρά μια σύγχρονη εκδοχή πιστοποιητικού γάμου και συγκεκριμένα μια ρύθμιση σχετικά με τον τρόπο κατανομής των αγαθών.
Πρωτότυπο
Μήπως αυτό σημαίνει ότι και η αγάπη είναι απλώς μια πρόσφατη «επινόηση» και ότι η ιδέα της αιώνιας αγάπης δεν είναι παρά μια φαντασίωση; Σίγουρα όχι, διότι από μια άποψη, η Αγάπη υπάρχει κυριολεκτικά στη βάση της ίδιας της ύπαρξής μας. Δεν υφίσταται όμως εκεί που την αναζητούμε. Δεν υπάρχει ως πρωτότυπο στη σχέση μεταξύ άνδρα και γυναίκας. Το βασικό μοντέλο της αγάπης πρέπει να αναζητηθεί στη σχέση μεταξύ μητέρας και παιδιού. Αυτό είναι το πρωτότυπο της Αγάπης.
Kierkegaard
Ο Kierkegaard γράφει: «Η επανάληψη είναι η αγαπημένη σύζυγος που δεν κουράζει ποτέ ».Η ρήση αυτή, είτε επιβεβαιώνεται (από αυτούς που είναι παντρεμένοι κι ευτυχισμένοι) ή αναιρείται (από αυτούς που είναι διαζευγμένοι κι ευτυχισμένοι). Η επαναληψιμότητα ίσως είχε τότε διαφορετικό νόημα. Σήμερα, έχει γίνει σχεδόν συνώνυμη με την πλήξη. Αν σκεφτούμε όμως ένα παιδικό παιχνίδι που επαναλαμβάνεται ατέλειωτα και δίνει ευχαρίστηση κάθε φορά, σε αντίθεση με τον υπερόπτη ενήλικα που θέλει πάντα κάτι νέο, κάτι διαφορετικό, κάτι που μπορεί να τον «αναστήσει» από το λήθαργο της υπερβολής, μάλλον θα αρχίσουμε να την εκτιμούμε.
Αγάπη
Συνεπώς, για να αρθρώσουμε κάτι που έχει νόημα για την Αγάπη, πρέπει να το εξετάσουμε στην πρωταρχική σχέση μεταξύ μητέρας και παιδιού του εικοστού αιώνα, ιδιαίτερα μέσα στην πυρηνική οικογένεια. Υπάρχουν τρία χαρακτηριστικά αυτής της σχέσης:
Είναι ολοκληρωτική και αποκλειστική.
Είναι δεδομένο ότι θα αποτύχει να επιβιώσει και ότι θα αφήσει ένα αίσθημα απώλειας που θα προκαλεί την επιθυμία και τον πόθο.
Χαρακτηρίζεται από άσκηση εξουσίας και ελέγχου.
