Είναι η πρωταρχική διάσταση της συνείδησης αμοιβαία, ομοιοστατική, ενεργή και δεκτική σχέση του υποκειμένου με το αντικείμενο και το περιβάλλον; Άραγε αυτό που λέμε συνείδηση «περιέχεται» στο οργανικό σώμα, ως άλλη αόρατη δεξαμενή, κρυμμένη κάπου στον εγκέφαλο ή γιατί όχι στο έντερο;
Σώμα
Μάλλον δεν περιέχεται στο σώμα κατ’ αναλογία ενός ιστού ή ενός οργάνου με συγκεκριμένη λειτουργία, όπως ο οφθαλμός ή το πάγκρεας. Μάλλον ενσωματώνεται σε αυτό το οργανικό σώμα και οι συνειδητές πράξεις είναι συγκεκριμένες, αναπόσπαστες δραστηριότητες του ζωντανού, αυτοσυντηρούμενου οργανισμού. Συνεπώς η πρωταρχική διάσταση της συνείδησης είναι η σχέση· αμοιβαία, ομοιοστατική, ενεργή και δεκτική.
Αποσύζευξη
Η ανθρώπινη συνείδηση όμως είναι σε θέση όχι μόνο να συνδέεται. Πιο ενδιαφέρουσα ίσως διάστασή της δεν είναι η σύζευξη, αλλά η αποσύνδεση. Μια ιδιόμορφη αποσύζευξη από την τρέχουσα και παρούσα αλληλεπίδραση προς όφελος της σκόπιμης ανακατεύθυνσής της στην ανα-παράσταση των απόντων, των εικονικών, των εφικτών και των ανέφικτων, των ενδεχόμενων και των πιθανών αντικειμένων. Δηλαδή προς τις αναμνήσεις, τις φαντασίες, τις φαντασιώσεις και τα μελλούμενα.
Επίγνωση
Επίσης ενδιαφέρουσα διάσταση της ανθρώπινης συνείδησης είναι η επίγνωση της ύπαρξής της. Η ικανότητα του ανθρώπου να υιοθετεί στάση απέναντι στον εαυτό του. Να παρατηρεί την εμπειρία του, να αντανακλάται στο ίδιο του το βίωμα. Να γίνεται ο ίδιος ο άνθρωπος ο «εσωτερικός του κόσμος», «η φωνή μου μέσα μου». Μια ιδιαίτερη δυνατότητα αυτοπαρατήρησης, αυτοαναπαράστασης και ταυτόχρονα αυτο-αποστασιοποίησης. Η οποία όμως δεν αναστέλλει την ενσωμάτωση στο περιβάλλον, δεν επιτρέπει την εμπειρία να αποτελεί απλή αναπαράσταση και αναπαραγωγική επανάληψη. (Merleau-Ponty,1962)
Υποκείμενο
Ο ίδιος ο άνθρωπος, το ίδιο το ον, λοιπόν, υφίσταται ως υποκείμενο. Ένας ενιαίος εαυτός-οργανισμός με διπλό έμβιο χαρακτήρα. Από τη μια ως οργανισμός με φυσική παρουσία, σάρκα και νευρώνες και από την άλλη το όλον του οργανισμού με ολοκληρωμένη αντιπροσώπευση τόσο σε σωματικό όσο και πνευματικό επίπεδο. Ένα έμβιο ον που υπόκειται στους κανόνες της Φυσιολογίας και ταυτόχρονα ένα υποκείμενο της εμπειρίας ενορμήσεων, παρορμήσεων, συναισθημάτων όπως αυτά της πείνας, του πόνου, του φόβου, του πόθου αλλά και του σκέπτεσθαι, της αντίληψης, της κίνησης, του πράττειν. Όλα τα παραπάνω που ομολογούν ζωή απαιτούν υποκείμενο.
Διπλή διάσταση
Και όχι μόνο υποκείμενο με τη έννοια της γραμματικής αλλά και οντολογικά. Παρόλο που υλοποιούνται από το σώμα δημιουργούνται και παράγονται από το σύνολο του οργανισμού. Η εμπειρία στο σύνολό της αποτελεί το ζειν. Το ανθρώπινο σώμα λαμβάνει διπλή διάσταση. Τόσο ως υποκείμενο όσο και ως αντικείμενο.
