Μοναξιά

Μπορoύμε να νιώθουμε μόνοι οπουδήποτε. Υπάρχει όμως μια ιδιαίτερη επίγευση στη μοναξιά που προέρχεται από τη ζωή σε μια μεγάλη πόλη. Η μοναξιά δεν απαιτεί απαραιτήτως φυσική/σωματική απομόνωση, αλλά μάλλον μια απουσία ή έλλειψη σύνδεσης, εγγύτητας, φιλίας. Αποτελεί αδυναμία επίτευξης της επιθυμητής οικειότητας. Δυστυχία λόγω έλλειψης συντροφικότητας. Δεν είναι λοιπόν τόσο περίεργο το γεγονός ότι μπορεί να φτάσει στην κορύφωσή της μέσα στο πλήθος της πόλης.

Κατάθλιψη

Η μοναξιά σε αντιστοιχία με την κατάθλιψη ή και τη μελαγχολία, υπόκειται επίσης σε «ψυχιατρικοποίηση» και ταξινομείται ως παθολογική συνθήκη. Ίσως η μοναξιά για κάποιους να μην εξυπηρετεί κανέναν σκοπό και να αποτελεί «μια χρόνια ασθένεια χωρίς εξισορροπιστικούς μηχανισμούς». Θέσεις όπως η παραπάνω μάλλον συνδέουν τη μοναξιά με την πεποίθηση ότι ο σκοπός της ύπαρξής μας είναι να ζούμε «ζευγαρωμένοι». Ή ότι η ευτυχία μπορεί ή πρέπει να είναι μόνιμα και συνεχώς παρούσα. Mια τόσο σημαντική και κοινή ανθρώπινη εμπειρία όμως είναι αδύνατον να στερείται βαθύτερων εννοιών και συναισθηματικού πλούτου. Η μοναξιά μπορεί να μας οδηγήσει σε μια κατά τα άλλα απρόσιτη εμπειρία της πραγματικότητας.

Πειράματα

Διάφορα πειράματα ψυχολόγων τις δεκαετίες του ’60 και ’70 έχουν καταδείξει το γεγονός ότι ο άνθρωπος είναι ένα κοινωνικό ον. Έχει την τάση να αποκλείει τα άτομα που θεωρεί ότι δεν ταιριάζουν στις κοινωνικές ομάδες που δημιουργεί. Άτομα χωρίς κοινωνικές δεξιότητες, που αδυνατούν να τοποθετηθούν και να συμμετέχουν,  που δεν φροντίστηκαν επαρκώς στο κοινωνικό, διαπροσωπικό και συναισθηματικό «παιχνίδι» και ανταλλαγή, είναι πολύ πιθανό βιώσουν απόρριψη.

Κοινωνική τοποθέτηση

Ίσως αποτελεί την πιο ανησυχητική πτυχή του έργου αυτών των ψυχολόγων (Harlow, Bowlby, Spitz), η αποκάλυψη ότι μετά από μια εμπειρία μοναξιάς, τόσο το άτομο που την υπέστη όσο και η υγιής κοινωνία δουλεύουν από κοινού για να διατηρήσουν το μεταξύ τους, στεγανό σχεδόν, διαχωρισμό. Αυτό που παραλείπουμε συνήθως κατά την θεώρηση και απολογισμό της μοναξιάς είναι η κοινωνική τοποθέτηση και ευθύνη υπέρ της αστυνόμευσης και της διαιώνισης του αποκλεισμού μέσω της απόρριψης του παράξενου, του δύσκαμπτου και του διαφορετικού. Αυτό αποτελεί τον άλλο μοχλό της μοναξιάς. Αποτελέι το λόγο για τον οποίο ορισμένοι – συχνά οι πιο ευάλωτοι και με ανάγκη για διασύνδεση – βρίσκονται μόνιμα στο χείλος αν όχι στο γκρεμό.

Αποδοχή και Ολοκλήρωση

Η μοναξιά υπό αυτήν την οπτική δεν αποτελέι μόνο την αναζήτηση της αγάπης από κάποιον έξω από εμάς. Αποτελεί τον πόθο για βίωση ή επαναβίωση μιας εμπειρίας ολοκλήρωσης-απαρτίωσης. Αποτελεί τη λαχτάρα όχι μόνο για αποδοχή αλλά και για ολοκλήρωση, ενοποίηση και και κοινωνική ένταξη. Προκύπτει από το θεμελιώδες βίωμα, βαθιά ριζωμένο και περιχαρακωμένο αμυντικά, που  νιώθει τον Εαυτό διαλυμένο, κομματιασμένο σε θραύσματα, μερικά από τα οποία λείπουν, έχουν εκτοξευτεί στον κόσμο. Και βρίσκεται σε μια συνεχή αναζήτηση απαρτίωσης.

Καλό και Κακό

Αλλά πώς μπαίνουν τα σπασμένα κομμάτια στη θέση τους; Ίσως είναι αυτή η προσφορά της Τέχνης (και της Klein), που όπως σε ένα κολάζ, αναλαμβάνει την επαναλαμβανόμενη αποστολή, μέρα με τη μέρα, χρόνο με το χρόνο, να φέρνει κοντά και να συγκολλά μεταξύ τους σκισμένες και διαχωρισμένες εικόνες του Εαυτού και των Άλλων; Η προσπάθειά, στην ασύνείδη καθημερινότητά μας, αφιερώνεται στη δημιουργία εικόνων, βιωμάτων, αναπαραστάσεων στις οποίες το Καλό και το Κακό  μπορούν να συνυπάρχουν. Σε ενιαίο πεδίο και πλαίσιο, σε μια επαναλαμβανόμενη προσπάθεια φροντίδας, αφοσιωμένης εργασίας, ολοκλήρωσης. Μια επανορθωτική παρόρμηση (M.Klein, 1963) που περιλαμβάνει απόλαυση, ευγνωμοσύνη, γενναιοδωρία ακόμη και Αγάπη.

 

 

 

Απάντηση

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.