Ένα Μη–Διευκολυντικό περιβάλλον;
Σε ένα Mη–Διευκολυντικό περιβάλλον η κατάθλιψη και το άγχος έπονται της αίσθησης του εύθραυστου εαυτού. Χάνουμε την επαφή με τις πραγματικές ανάγκες μας. Τις αντικαθιστούμε έτσι ώστε να ικανοποιούν ή να εντυπωσιάζουν τους άλλους ή τις εξοβελίζουμε υπέρ του εσωτερικού κενού και της αίσθησης αναξιότητας. Αυτό μπορεί να σηματοδοτεί την προσπάθειά μας να ζούμε όπως επιθυμούν ή όπως νομίζουμε ότι επιθυμούν οι γονείς ή οι Άλλοι σε κοινωνικό επίπεδο. Με άλλα λόγια η ζωή μας ορίζεται από εξωτερικούς αξιολογητές και ερεθίσματα και από το εσωτερικό κενό. Γι αυτό ο ίδιος ο τρόπος ζωής μας αποτελεί πηγή άγχους.
Ικανότητα προσαρμογής
Η ικανότητα προσαρμογής μας δεν είναι απεριόριστη. Κατά μια θεωρία φτάνουμε στον κόσμο με ένα έμφυτο αρχέτυπο προσδοκιών και ικανοτήτων. Οι αναπτυξιακές μας συνθήκες δεν είναι απαραίτητα ευνοϊκές. Η πρόωρη ή υπερβολική πίεση για προσαρμογή από το περιβάλλον (γονείς, σχολείο, κοινωνία) στο παιδί μπορεί να αναστείλει την ανάπτυξή του. Άλλωστε οι κοινωνικές και οι πολιτισμικές συνθήκες που καλούμαστε να διαχειριστούμε και μέσα σ αυτές να αναπτυχθούμε είναι προκαθορισμένες.
Αρχέτυπες ανάγκες
Εισερχόμαστε στο οικογενειακό και στο κοινωνικό πεδίο όχι κενοί περιεχομένου και «εγγραφών». Κατά μια έννοια έχουμε προκαθορισμένες, αρχέτυπες ανάγκες για αποδοχή, φροντίδα, κατανόηση, εκτίμηση, σεβασμό. Ο κοινωνικοπολιτισμικός τομέας, όπως και το οικογενειακό μας περιβάλλον, μπορεί να αξιολογηθεί ανάλογα με το αν και με ποιο τρόπο ανταποκρίνεται στις ανάγκες μας. Αν μπορεί να διευκολύνει την ανάπτυξή μας ή όχι. Οι γρήγορες κοινωνικές αλλαγές, η τεχνολογία, ο ανταγωνισμός, η εμπορευματοποίηση ίσως απομακρύνουν το σύγχρονο πολιτισμό από τη δυνατότητα να υποστηρίζει τις πιο ανθρώπινες και έμφυτες ανάγκες. Απογοητεύει μ αυτόν τον τρόπο τον άνθρωπο. Τον οδηγεί σε καταστάσεις συναισθηματικής και σωματικής εξάντλησης, έχοντας καταφέρει να αλλάξει το περιεχόμενο των εννοιών Επιτυχία και Αποτυχία.
Άγχος Κατάθλιψη
Η καθημερινότητα καταντάει τόσο απαιτητική και φαντάζει άσκοπη που πολλοί απλώς αρνούνται να τη ζήσουν. Ή πολλοί εξαντλούνται από την προσπάθεια να ακολουθούν αυτές τις απαιτήσεις και υποφέρουν από χρόνιο στρες, άγχος και κατάθλιψη. Αρκεί τότε ένα συνήθως απλό γεγονός για πυροδοτήσει μια μείζων κατάθλιψη. Ταυτόχρονα η ψυχιατρική στις μέρες μας συνεχίζει να εστιάζει στα γονίδια και τη σεροτονίνη έχοντας αφήσει την κοινωνική της διάσταση στη δεκαετία του 1970. Η έρευνα αρκείται σε μια βιολογική νευροεπιστημονική διάσταση και στην εξέλιξη των αντικαταθλιπτικών φαρμάκων. Η μελέτη των κοινωνικό-πολιτισμικών φαινομένων που μπορεί να εξηγούν την πανδημία της κατάθλιψης μένει στο παρασκήνιο (Blazer, 2005).
