Θα μπορούσε Αποστασιοποίηση να είναι σχέση με τον εαυτό; Έναν εαυτό που σχετίζεται με τον εαυτό του. Που σχετίζεται και με άλλους εαυτούς που με τη σειρά τους σχετίζονται με τους εαυτούς τους (Anti-Climacus,1849). Η άποψη των άλλων βαραίνει. Νιώθουμε τί νιώθουν οι άλλοι για εμάς. Κι όταν νιώθουμε ότι δεν αξίζουμε την προσοχή τους δεν αντέχουμε τον εαυτό μας. Χρειάζεται στατιστική μελέτη για να αποδείξει το αφόρητο του βίου μας, όταν η ύπαρξη ή η ανυπαρξία μας, δεν ενδιαφέρει κανέναν;
Νόημα Ζωής
Το χρόνιο αίσθημα μοναξιάς όσο και η πειραματικά προκαλούμενη κοινωνική απομόνωση και αποστασιοποίηση συνδέονται, μας λένε διάφορες μελέτες, με χαμηλότερα επίπεδα βιούμενου νοήματος ζωής. Πιθανώς στο ίδιο θα καταλήξουν σχετικές μελέτες της πρόσφατης, εν πολλοίς, εκούσιας λόγω πανδημίας αποστασιοποίησης και καραντίνας. (Stillman et al.,2009, Sedikides et al., 2015). Το νόημα της ζωής μπορεί να μελετηθεί μέσω ποικιλίας προσεγγίσεων, αλλά φαίνεται ότι οι σχέσεις του ατόμου με τους άλλους είναι βασικό χαρακτηριστικό (Baumeister, R. F., & Vohs, K. D. ,2002).
Μοναξιά
Η μοναξιά όμως δεν είναι αποτέλεσμα του αριθμού των ατόμων που συμμετέχουν σε μελέτες ή του αριθμού των ατόμων που συνωστίζονται γύρω μας. Ή του αριθμού των ατόμων που λείπουν από γύρω μας, όπως σε τέτοιες περιόδους περιορισμού. Σχετίζεται όμως με το νόημα. Το νόημα, την ουσία της αλληλεπίδρασης. Είτε αφορά τους άλλους γύρω μας, είτε τους «άλλους» μέσα μας.
Παράδοξο
Η μοναξιά θέτει το δικό της παράδοξο. Οδηγεί σε ανεπιθύμητες πλευρές της ατομικής και κοινωνικής απομόνωσης, κάποιες φορές και με κλινικές συνέπειες. Και ταυτόχρονα στην όξυνση της ικανότητά μας για κοινωνική παρατήρηση και κατανόηση. Γίνεται προαγωγός της δεκτικότητας και της υπευθυνότητας ως προς την εσωτερική και την εξωτερική μας πραγματικότητα. Επιβεβαιώνει το ανήκειν του βίου. Ιστορικά και μυθικά αποτελεί το μοναδικό, δύσβατο και στενό δρόμο προς την ηθική, την αρετή και την αυτογνωσία. Καλλιτεχνικά συνάδει με τη δημιουργικότητα. Βέβαια, η εμπειρία της μοναξιάς δεν αποτελεί ένα είδος βιομηχανικής παραγωγής «ενάρετων και ηθικών» ανθρώπων.
Ασφαλής επιστροφή
Η αποστασιοποίηση, ο αποκλεισμός, η μοναξιά αποτυπώνεται σε κουλτούρες, μύθους, πολιτισμούς και φυσικά θρησκείες. Ο Χριστός κατάφερε να αντισταθεί σε κάθε πειρασμό του πονηρού, χωρίς τη βοήθεια του Θεού ή των Αγγέλων, παραμένοντας μόνος για σαράντα ημέρες και νύχτες στην έρημο. Μόνος. Αλλά δεν καταφέρνουμε να επιστρέψουμε όλοι ασφαλώς από τη μοναξιά. Όσοι υπαναχωρούν στον εαυτό τους και επανεμφανίζονται επιτυχώς στο κοινωνικό γίγνεσθαι, επιστρέφουν με πολύ μεγαλύτερη κατανόηση τόσο του εαυτού όσο και των άλλων. Η μοναξιά «προκαλεί» σε μια ισορροπία. Θέτει ταυτόχρονα τον υψηλότερο κίνδυνο και την υψηλότερη ανταμοιβή. Θέτει το τίμημα της αγάπης. Της καταδίκης να μας λείπει αυτός που αγαπάμε περισσότερο όταν απουσιάζει. Ο Marie-Henri Beyle, γνωστότερος με το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο, Stendhal, γράφει ότι: «Όλα μπορούν να αποκτηθούν εντός της μοναξιάς, εκτός από τον χαρακτήρα».
Πλάνη
Ίσως είναι πλάνη ότι η «απελευθέρωση» από την καραντίνα θα μας «επαναφέρει» σε μια πρότερη κανονικότητα. Εάν η διάρκειας πενήντα ημερών “στροφή στον εαυτό” αποτέλεσε και περίοδο ενδοσκόπησης περί των προσωπικών, των ατομικών, των σχεσιακών, των κοινωνικών, τότε η αλλαγή που επίκειται δε θα μας ξαναφέρει στην έως τώρα εννοούμενη κανονικότητα. Ειδαλλιώς θα μοιάζει περισσότερο με χαμένη ευκαιρία προς το ελεύθερο. Μπορώ να νιώσω ελεύθερος χωρίς να βιώσω τη μοναξιά;
ωραίο!!